Co to jest podatek akcyzowy?

fot. pixaby.com/CC creative commons

Podatek akcyzowy to opłata zaliczana do podatków pośrednich. Akcyzę wlicza się do ceny wybranych grupy towarów, a zasady dotyczące akcyzy obowiązują we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej.

Czym jest podatek akcyzowy

Akcyza to podatek zaliczany do grona podatków pośrednich. Akcyza naliczana ijest wyłącznie przy określonych kategoriach wyrobów. Podatek akcyzowy wyróżnia się tym, że wliczany jest w cenę sprzedawanych towarów, zatem obciąża osoby nabywające konkretne produkty.

W jakim celu stosuje się akcyzę 

Podstawowym celem stworzenia podatku akcyzowego było ograniczenie spożycia niektórych dóbr, które są szkodliwe dla zdrowia. Podatek akcyzowy, tak jak podatek VAT zaliczany jest do grona najważniejszych źródeł dochodu państwa. 

Akcyza - regulacje prawne 

Aktem prawnym Unii Europejskiej określającym wytyczne w zakresie akcyzy jest dyrektywa Rady 2008/118/WE z dnia 16 grudnia 2008 roku w sprawie ogólnych zasad dotyczących podatku akcyzowego, uchylająca dyrektywę 92/12/EWG. Z kolei w Polsce te zasady te zostały uregulowane w ramach ustawy o podatku akcyzowym z dnia 6 grudnia 2008 oraz rozporządzeniu Ministra Finansów wydanegp, na podstawie delegacji zawartych w ww. ustawie

Na jakie towary nakładany jest podatek akcyzowy

Podatkiem akcyzowym objęte są następujące rodzaje wyrobów: 

• wyroby energetyczne,
• energia elektryczna,
• napoje alkoholowe,
• wyroby tytoniowe,
• susz tytoniowy,
• płyn do papierosów elektronicznych,
• wyroby nowatorskie.

Znaki akcyzowe 

Wszystkie wyroby akcyzowe oznaczone są specjalnymi znakami akcyzowymi. Podmiotem odpowiedzialnym za określanie wyglądu tych znaków jest Minister Finansów. Obecność prawidłowego znaku na danym wyrobie świadczy o tym, że dany podmiot posiada prawo do ich sprzedawania. 

Które czynności wiążą się z wymogiem opłacenia podatku akcyzowego 

Obowiązek odprowadzania podatku akcyzowego dotyczy producentów i importerów wyrobów akcyzowych, którzy wykonują czynności wskazane w ustawie. Chodzi tu o czynności takie jak:

• sprzedaż wyrobów akcyzowych,
• produkcja wyrobów akcyzowych, 
• eksport i import wyrobów akcyzowych, 
• wyprowadzenie wyrobów akcyzowych zharmonizowanych ze składu podatkowego,
• fakt posiadania bądź nabycia przez dany podmiot wyrobów akcyzowych, w przypadku gdy od wyrobów nie uiszczono akcyzy we właściwej wysokości. 

Kto musi płacić podatek akcyzowy 

Zgodnie z artykułem 13 ustawy o podatku akcyzowym, podatnikiem akcyzy jest "osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, która dokonuje czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą lub wobec której zaistniał stan faktyczny podlegający opodatkowaniu akcyzą".

Obowiązek płacenia akcyzy dotyczy następujących osób: 

• nabywających lub posiadających wyroby akcyzowe znajdujące się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, jeżeli od wyrobów tych nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości, a w wyniku kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony
• będących nabywcą końcowym zużywającym energię elektryczną, jeżeli od tej energii nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości i nie można ustalić podmiotu, który dokonał sprzedaży tej energii elektrycznej nabywcy końcowemu;
• będących nabywcą lub posiadaczem suszu tytoniowego niebędących podmiotem prowadzącym skład podatkowy, pośredniczącym podmiotem tytoniowym, grupą producentów, organizacją producentów lub producentem surowca tytoniowego, który wyprodukował susz tytoniowy, jeżeli nie została od niego zapłacona akcyza w należnej wysokości i nie można ustalić podmiotu, który dokonał sprzedaży suszu tytoniowego;
• u których powstają ubytki wyrobów akcyzowych lub doszło do całkowitego zniszczenia wyrobów akcyzowych, również gdy nie jest właścicielem tych wyrobów akcyzowych;
• będących przedstawicielem podatkowym;
• będących zarejestrowanymi odbiorcami, z wyłączeniem zarejestrowanego odbiorcy posiadającego zezwolenie na jednorazowe nabycie wyrobów akcyzowych jako zarejestrowany odbiorca - z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych na rzecz innego podmiotu;
• będących zarejestrowanymi wysyłającymi, jeżeli wysyła z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy wyroby akcyzowe z miejsca importu;
• dokonujących użycia lub sprzedaży wyrobów węglowych, które uzyskały w drodze czynu zabronionego pod groźbą kary;
• będących pośredniczącym podmiotem tytoniowym zużywającym susz tytoniowy;
• będących podmiotem prowadzącym skład podatkowy zużywającym susz tytoniowy do innych celów niż produkcja wyrobów tytoniowych lub wyrobów nowatorskich;
• będących pośredniczącym podmiotem węglowym używającym wyrobów węglowych;
• będących finalnym nabywcą węglowym ,
• będących pośredniczącym podmiotem gazowym używającym wyrobów gazowych;
• będących finalnym nabywcą gazowym,
• będących przedsiębiorstwem w spadku.

Ile wynosi podatek akcyzowy

W zależności od rodzaju wyrobu stawki podatku mogą być wyrażone w formie procentowej lub kwotowej. Najczęściej stosowane są stawki kwotowe. Określają one kwotę podatku, która przypada na jednostkę opodatkowania. Stawki procentowe stosuje się przy opodatkowaniu samochodów osobowych. Przy obliczaniu należnego podatku od wyrobów tytoniowych i wyrobów nowatorskich. łączy się natomiast stawki procentowe i kwotowe.