Co to jest amortyzacja jednorazowa i kto może z niej skorzystać?

Z początkiem 2017 roku zostało wprowadzone dla przedsiębiorców pewne udogodnienie, które gwarantuje możliwość jednorazowego wliczenia ceny nabycia do kosztów uzyskania przychodów. Jeżeli przedsiębiorca spełni kilka podstawowych warunków, wówczas będzie mógł skorzystać z amortyzacji jednorazowej. Co i do jakiej wysokości można amortyzować jednorazowo? Odpowiedź na to pytanie w dzisiejszym artykule Bizin.pl

Co to jest amortyzacja?

Amortyzacja to pojęcie które występuje w podatku dochodowym i oznacza rozłożenie w czasie kosztów związanych z wprowadzeniem do firmy różnych składników majątku. Amortyzacji podlegają środki trwałe tj. składniki majątku będące własnością lub współwłasnością podatnika, kompletne i zdatne do użytku, o przewidywanym okresie użytkowania powyżej 1 roku, wyłącznie na cele firmowe.
W ewidencji środków trwałych ujmuje się składniki:

• których przewidywany okres użytkowania jest dłuższy niż 1 rok,
• które użytkowane są wyłącznie w działalności gospodarczej,
• które są własnością lub współwłasnością dokonującego amortyzacji,
• które zostały nabyte lub wytworzone we własnym zakresie,
• które są kompletne i zdatne do użytku, ale w takim znaczeniu, w jakim będzie spełniał określoną funkcję w prowadzonej przez podatnika działalności (np. sam komputer stacjonarny nie może być ŚT, bo nie stanowi pojedynczego elementu, na którym można pracować. Dopiero w połączeniu z innymi elementami, np. monitor, klawiatura czy myszka, jest zdatny do użytku. A więc wartość wszystkich tylko elementów się sumuje i składają się one na jeden środek trwały).

Środki trwałe do 10 000 zł – amortyzacja jednorazowa 

Przedmioty, które spełniają kryteria uznania ich za środki trwałe, ale ich cena nie przekracza 10 000 zł netto w przypadku vatowców lub brutto w przypadku nievatowców, nie muszą zostać ujęte w ewidencji środków trwałych. Podatnicy mają możliwość zaksięgowania ich bezpośrednio w kosztach uzyskania przychodu  jeżeli są odpowiednio udokumentowane i spełniają definicję kosztu firmowego. Jeżeli jednak przedsiębiorca zdecyduje się na wprowadzenie ich do ewidencji, wówczas z uwagi na niską wartość ma prawo zastosować amortyzację jednorazową. Odpis amortyzacyjny księgowany jest wówczas w miesiącu przyjęcia środka trwałego do użytkowania. Nieco inaczej wygląda sytuacja w przypadku środków trwałych, których wartość przekracza 10 000 zł. Dla takich środków trwałych nadal może zostać zastosowana amortyzacja jednorazowa, ale już w ramach pomocy de minimis. Oznacza to, że w pierwszej kolejności muszą zostać spełnione określone warunki.

Kto może skorzystać z amortyzacji jednorazowej?

Dla środków trwałych o wartości powyżej 10 000 zł ustawa o podatku dochodowym umożliwia zastosowanie jednorazowej amortyzacji w ramach pomocy de minimis. Amortyzacja jednorazowa może zostać zastosowana przez podatników, którzy w danym roku rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej oraz małych podatników.

Amortyzacja jednorazowa w ramach pomocy de minimis nie dotyczy wszystkich środków trwałych. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych określa, że amortyzacja jednorazowa w ramach pomocy de minimis dotyczy środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji Środków Trwałych, z wyłączeniem samochodów osobowych oraz stosowana jest do wysokości nieprzekraczającej równowartości kwoty 50 000 euro łącznej wartości tych odpisów amortyzacyjnych, a zatem pomoc de minimis dotyczy środków trwałych należących do następujących grup KŚT:

• Grupa 3 kotły i maszyny energetyczne,
• Grupa 4 maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania,
• Grupa 5 maszyny, urządzenia i aparaty specjalistyczne,
• Grupa 6 urządzenia techniczne,
• Grupa 7 środki transportu z wyłączeniem samochodów osobowych,
• Grupa 8 narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie, gdzie indziej niesklasyfikowane.

Kolejnym warunkiem jest wartość środków trwałych, które mogą zostać poddane jednorazowej amortyzacji w ciągu danego roku podatkowego. Jest ona określona w kwocie 50 000 euro i w 2022 roku wynosi 230 000 zł a w 2023 roku 241 000 zł.
Jednorazowa amortyzacja może zostać zastosowana najwcześniej w miesiącu, w którym środek trwały został przyjęty do użytkowania. 
Powyżej wymienione zasady nie mają zastosowania do środków trwałych o niewielkiej wartości - oznacza to, że jeśli zakupiony sprzęt nie przekracza kwoty 10 000 zł, to co do zasady może stać się jednorazowym kosztem podatkowym.

Kto nie może skorzystać z amortyzacji jednorazowej de minimis

Jeżeli podmiot nie jest małym podatnikiem, to z pomocy de minimis w formie jednorazowej amortyzacji może skorzystać tylko w pierwszym roku, w którym rozpoczął działalność.
Dodatkowo należy wskazać wyjątki, w ramach których amortyzacja jednorazowa środka trwałego nie może być zastosowana. Taki przypadek dotyczy osób, które w roku rozpoczęcia działalności lub w trakcie dwóch poprzednich lat prowadziły samodzielnie działalność gospodarczą, były wspólnikami spółki nieposiadającej osobowości prawnej lub gdy działalność taką prowadził małżonek przedsiębiorcy, jeżeli między małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa.

Preferencyjna amortyzacja fabrycznie nowych składników

Jednorazowa forma amortyzacji jest przewidziana dla podatników, których wprowadzane środki trwałe w danym roku podatkowym wynoszą co najmniej 10 000 zł i nie więcej niż 100 000 zł. W spółce nieposiadającej osobowości prawnej limit 100 000 zł obowiązuje wszystkich jej wspólników.
W ramach minimalnej kwoty 10 000 zł przedsiębiorca ma prawo uwzględnić wartość niektórych środków trwałych, pod warunkiem, że kwota każdego środka trwałego jest wyższa niż 3 500 zł. Natomiast gdy wartość składników amortyzowanych zgodnie z ww. ulgami przekracza 100 000 zł rocznie, nadwyżka ponad tę kwotę jest amortyzowana przez przedsiębiorcę liniowo lub pomniejszająco w kolejnych latach podatkowych.
Co ważne, nie stanowi to bariery w stosowaniu amortyzacji w granicach 100 tys. zł dofinansowania przez przedsiębiorców korzystających w ostatnich latach ze środków unijnych. Ten rodzaj preferencji nie stanowi pomocy de minimis.