Kiedy przedsiębiorca ma obowiązek stosowania pełnej księgowości?

Każdy przedsiębiorca ma obowiązek ewidencjonowania operacji gospodarczych w swojej firmie. Podatnicy mogą to robić za pomocą księgowości uproszczonej lub pełnej. Zdarzają się jednak sytuacje, gdy przedsiębiorca zobowiązany jest do przejścia z księgowości uproszczonej na pełną. 

Uproszczona księgowość – kto może skorzystać

Uproszczona księgowość przeznaczona jest dla osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, których przychód z poprzedniego roku nie przekroczył równowartości kwoty 2 000 000 euro w walucie polskiej. Mała księgowość różni się od pełnej księgowości tym, że wymaga prowadzenia mniej szczegółowej ewidencji. Przedsiębiorca musi jedynie prowadzić:

• ewidencję środków trwałych
• ewidencję przebiegu pojazdu
• rejestr VAT sprzedaży i zakupów - w przypadku czynnych podatników VAT
• księgę przychodów i rozchodów - w przypadku opodatkowania skalą podatkową czy podatkiem liniowym
• ewidencję przychodów - w przypadku opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych

Aktualnie przedsiębiorca prowadzący uproszczoną księgowość może skorzystać z jednej z trzech form opodatkowania:

• księga przychodów i rozchodów – przedsiębiorca ma do wyboru dwie formy opodatkowania: zasady ogólne - 17% lub 32% (jeśli przekroczona zostanie kwota 85 528 zł) bądź podatek liniowy - 19%. Podatek płacony jest od osiągniętych dochodów. Przy czym dochód rozumiany jest tu jako przychód pomniejszony o koszty. Ponadto jeśli podatek nie wyjdzie do zapłaty, przedsiębiorca nie ma obowiązku nigdzie tego zgłaszać
• ryczałt od przychodów ewidencjonowanych - polega na opłacaniu określonej stawki podatku, która jest zależna od rodzaju wykonywanej działalności gospodarczej. Podatek obliczany jest wyłącznie od przychodu. Dzieje się tak, ponieważ przy wyborze tej formy opodatkowania przedsiębiorca nie może pomniejszyć kwoty zaliczki o koszty związane z działalnością, a jedynie o składkę zdrowotną (7,75%) i składkę społeczną. Dodatkowo należy pamiętać,że aby móc korzystać z tej formy opodatkowania podatnik nie może przekroczyć limitu 250 tys. euro obrotów za rok poprzedni
• karta podatkowa - z tej formy opodatkowania może korzystać nieliczna grupa przedsiębiorców. Polega ona na odprowadzaniu do urzędu skarbowego podatku w określonej kwocie. Przy czym kwota ta z góry określona jest przez naczelnika właściwego US, pod który podatnik podlega. Kwotę podatku oblicza się na podstawie kilku czynników. Wśród nich znajduje się m.in.: zakres prowadzonej działalności gospodarczej, liczba zatrudnionych pracowników oraz liczba mieszkańców w miejscowości, w której dana działalność gospodarcza jest prowadzona

Pełna księgowość

Na pełną księgowość muszą przejść przedsiębiorcy, którzy do tej pory prowadzili uproszczoną księgowość, a zdecydowali się na przekształcenie swojej działalności w spółkę kapitałową prawa handlowego (spółki akcyjne i z ograniczoną odpowiedzialnością) lub w spółkę osobową prawa handlowego (spółki komandytowe i komandytowo-akcyjne), przy tych rodzajach działalności występuje bowiem obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Ponadto do prowadzenia pełnej księgowości zobowiązani są przedsiębiorcy, których  przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych przekroczyły równowartość 2 mln euro w przeliczeniu na złotówki po kursie średnim ogłoszonym przez NBP na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok, za który zacznie obowiązywać pełna księgowość.
Podsumowując, przedsiębiorcy, którzy prowadzili uproszczoną księgowość i przekroczyli ustalony limit w roku poprzednim bądź prowadzą lub będą prowadzić wyżej wymienione spółki, są zobligowany do prowadzenia księgowości w oparciu o pełne księgi. Skutkuje to zwiększeniem obowiązków w stosunku do ewidencjonowania operacji gospodarczych firmy. Przedsiębiorcy będzą zobowiązani do ujmowania wszystkich operacji gospodarczych, czyli do prowadzenia tak zwanych ksiąg rachunkowych, w których skład wchodzą:

• dzienniki,
• księga główna,
• księgi pomocnicze,
• zestawienia obrotów i sald kont księgi głównej oraz sald kont ksiąg pomocniczych,
• wykaz składników aktywów i pasywów (inwentarz)