Podstawową cechą łączącą zadatek i zaliczkę jest ich przeznaczenie. Obie te formy wpłacane są na poczet wykonywanej w przyszłości umowy. Jakie są zatem różnice pomiędzy zadatkiem, a zaliczką? Bardzo często zadatek i zaliczka są ze sobą mylone, dlatego warto zaznajomić się z ich definicją i konsekwencjami jakie występują gdy zawarta umowa nie dojdzie do skutku.
Zaliczka jest formą bardziej niesformalizowaną – nie jest wprost uregulowana w przepisach. Zadatek natomiast jest uregulowany prawnie w przepisach Kodeksu cywilnego. Zgodnie z jego treścią, jest to świadczenie w postaci pieniężnej lub rzeczowej, wręczane drugiej stronie przy zawieraniu umowy najczęściej przedwstępnej.
W sytuacji, gdy umowa zostanie prawidłowo wykonana nie ma większej różnicy pomiędzy zaliczką a zadatkiem. Obie te formy wówczas zostaną w ten sam sposób zaliczone na poczet zawartej w umowie całkowitej wartości transakcji. Różnice pojawią się natomiast w momencie niewykonania umowy. Różnice pomiędzy zadatkiem i zaliczką można rozpatrzyć w następujących sytuacjach:
Kiedy usługa nie zostanie zrealizowana z winy usługodawcy:
Kiedy usługa nie zostanie zrealizowana z winy klienta:
Kiedy umowa zostanie rozwiązana przez obie strony lub z powodu okoliczności niezależnych od żadnej ze stron:
Znaczącą różnicę stanowi także sytuacja, w której wykonawca usługi musi zwrócić zadatek lub zaliczkę. Zwracając zadatek, osoba świadcząca usługę lub sprzedająca towar nie ma możliwości odliczenia od niego kosztów poniesionych przy realizacji umowy. Natomiast w przypadku zwrotu zaliczki taka możliwość istnieje.
Zaliczka nie daje żadnej gwarancji finalizacji transakcji, ponieważ każda strona może wycofać się z umowy bez poniesienia żadnych konsekwencji finansowych. Zadatek ma z kolei na celu zabezpieczenie realizacji umowy, poprzez ochronę każdej ze stron. W sytuacji gdy nie dojdzie do wykonania umowy przez jedną ze stron, to druga strona może od niej odstąpić zachowując otrzymany zadatek, a jeśli sama go dała to może żądać jego podwojenia. Dyscyplinuje to tym samym obie strony w dotrzymaniu warunków zawieranej umowy.
Wpłaconą kwotę można uznać za zaliczkę tylko wtedy, gdy będzie to jednoznacznie wynikać z zawieranej umowy. W przypadku braku w umowie odpowiedniego określenia każda inna przedpłata będzie traktowana jako zadatek.
Zadatek lub zaliczka nie stanowią przychodu do momentu wydania towaru lub wykonania usługi, dlatego otrzymana przedpłata nie będzie miała wpływu na podatek dochodowy – zadatek lub zaliczka mogą zostać zaksięgowane jako przychód dopiero po sfinalizowaniu umowy na podstawie faktury końcowej.
Nieco inaczej wygląda to w przypadku podatku VAT. Gdy przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi podatnik otrzyma część należności, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania. Stanowi to kwotę brutto, a zawarty podatek VAT należny obliczany jest metodą „w stu”. W związku z tym kwotę podatku VAT należy rozliczyć z faktury dokumentującej zadatek lub zaliczkę. Natomiast po wydaniu towaru lub wykonaniu usługi należy wstawić fakturę końcową. Kwotę ostateczną należy skorygować o wartość zaliczki, a kwotę podatku pomniejszyć o tą wykazaną w fakturze zaliczkowej. Ważne jest, żeby końcowa faktura zawierała numer faktury zaliczkowej.
Występują sytuacje, kiedy po wypłaceniu zadatku lub zaliczki, nim jeszcze dojdzie do realizacji zamówienia, dochodzi do zerwania umowy. Odstąpienie od umowy, które spowoduje zwrot zadatku lub zaliczki powoduje konieczność wystawienia faktury korygującej do wcześniej wystawionej faktury zaliczkowej.
W sytuacji gdy zgodnie z postanowieniami stron, zadatek lub zaliczka nie zostaną zwrócone z powodu rezygnacji z zamówienia, wartość netto z faktury zaliczkowej będzie przychodem po stronie sprzedawcy w dniu rozwiązania umowy.
Pomimo, że zadatek lub zaliczka nie zostaną zwrócone, trzeba wystawić fakturę korygującą zaliczkę do zera. W takiej sytuacji zaliczka lub zadatek zostaje zaliczona na poczet odszkodowania które nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT. Zdarzenie to musi być również udokumentowane dowodem księgowym, np. notą obciążeniową z tytułu odszkodowania.
Profesjonalny system. Szczerze polecam.
System działa intuicyjnie i niezawodnie. Praca na nim to czysta przyjemność.
Korzystam z programu od ponad rok i jestem bardzo zadowolony. Łatwa obsługa, dobrze działający interfejs. Polecam!
Super system. Dział serwisowy pomagał w dostosowaniu systemu dla moich potrzeb pod Firmę Angielską. Jestem zachwycony.
Bardzo intuicyjny oraz łatwy w obsłudze program. Rewelacyjna jest możliwość importowania dokumentów do biura rachunkowego.
System posiada przyjazny i intuicyjny interfejs co sprawia, że jego obsługa jest bardzo prosta. Za niewygórowaną cenę mam dostęp do swoich faktur z każdego miejsca.
